10 December 2010

สัปดาห์นี้เรามาคุยกันเรื่องของ NATO กันนะครับ แต่ NATO ของผมในที่นี้ไม่ใช่องค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือนะครับ แต่เป็นลักษณะของคนกลุ่มหนึ่งที่เราเรียกว่าพวก NATO โดยคำย่อของ NATO นั้นมาจากคำว่า No Action, Talk Only หรือพวกที่ชอบพูด ชอบนำเสนอ พูดเก่ง พูดจาดูดี มีหลักการ แต่คนประเภทนี้เอาแต่พูดๆๆ แล้วก็พูดอย่างเดียว แต่ไม่มีการปฏิบัติแต่อย่างใด เราจะพบเห็นคนประเภทนี้ได้ทั่วไปครับ พวกเขาอาจจะแฝงอยู่ในคราบเจ้านาย เพื่อนร่วมงาน ลูกน้อง นักวิชาการ นักการเมือง ที่ปรึกษาบริษัท หรือ แม้กระทั่วตัวท่านเอง คนเหล่านี้โดยเนื้อแท้แล้วไม่ได้น่ารังเกียจแต่ประการใด เพียงแต่ถ้าองค์กรใดที่มีคนเหล่านี้มากเกินไป งานก็จะไม่เดินไม่สำเร็จ มีแต่นั่งพูด นั่งประชุมกันทั่งวัน แต่ที่อันตรายคือถ้าเกิดคนประเภทนี้ก้าวขึ้นไปดำรงตำแหน่งผู้บริหารระดับสูง แล้วเอาแต่พูดอย่างเดียว องค์กรก็จะไม่เกิดการขับเคลื่อนแต่อย่างใด

จริงๆ แล้วพวก NATO นั้นจะเป็นพวกที่พูดเก่ง พูดจามีหลักการ ฟังแล้วน่าเชื่อถือ NATO บางคนเริ่มต้นพูดก็เหมือนกับเริ่มต้นสอนหนังสือ นั้นคือสามารถยกทฤษฎีและหลักการต่างๆ มาอ้างอิงได้อย่างน่าเชื่อถือ ขณะที่บางคนอาจจะเป็นนักวิพากษ์วิจารณ์ สามารถมองเห็นอีกมุมหรืออีกด้านของประเด็นที่กำลังสนทนากันอยู่ได้อย่างน่าสนใจ ยิ่งถ้าองค์กรไหนมีพวก NATO อยู่เยอะ ก็จะยิ่งมีการประชุม พูดคุย สัมมนากันเป็นประจำ ซึ่งคิดไปคิดมาก็น่าเสียดายนะครับ เนื่องจากคนเหล่านี้มีการสนทนาและแสดงความคิดเห็นที่มีคุณภาพออกมา แต่ไม่สามารถนำการสนทนาที่มีคุณภาพนั้นให้แปลงออกมาในรูปของการกระทำได้ และพวก NATO เหล่านี้ดูเหมือนจะมีความเชื่อส่วนตัวว่ายิ่งพูดคุย อภิปราย แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันเท่าไร งานก็จะสามารถสำเร็จลงได้ แต่พวกเขากลับลืมไปว่าการพูดคุย อภิปราย สนทนา นั้นไม่ได้เป็นตัวผลลัพธ์สุดท้ายที่ต้องการแต่อย่างใด เป็นเพียงแค่กิจกรรมหนึ่งที่จะนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ต้องการ

สิ่งที่น่ากลัวก็คือหลายองค์กรมักจะให้ความสำคัญและยกย่องพวก NATO เหล่านี้ ลองสังเกตในองค์กรดูซิครับ จะพบกว่าพวกที่พูดเก่ง ดูดี มีหลักการ มีเหตุผล ดูเหมือนจะเป็นพวกที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจของผู้นำ ทั้งๆ ที่คนเหล่านี้เก่งแต่พูดเพียงอย่างเดียว แต่เมื่อลงไปถึงการปฏิบัติ ซึ่งเป็นตัวขับเคลื่อนความสำเร็จขององค์กรแล้ว คนเหล่านี้กลับไม่มีผลงานที่ประจักษ์ได้เป็นชิ้นเป็นอันแต่อย่างใด น่าสงสารพวกที่ก้มหน้าก้มตาทำงาน แต่เป็นพวกพูดน้อย หรือ พูดไม่เก่งนะครับ กลับเป็นพวกที่ถูกละเลย ทั้งๆ ที่เป็นพวกที่นำพาองค์กรสู่ความสำเร็จ

ผมว่าความท้าทายตรงนี้อยู่ที่ตัวผู้นำแล้วครับ คนที่จะเป็นผู้นำที่ดีได้นั้น จะต้องไม่ไปหลงคารมพวก NATO แต่เพียงอย่างเดียวนะครับ เราอาจจะรับฟัง NATO ได้ เพื่อเป็นข้อมูลหรือมุมมองอีกด้าน แต่ก็อย่าถึงขั้นให้ความสำคัญกับคนเหล่านี้มากจนเกินไป และทำให้พวกที่ทำงานจริงๆ แต่พูดไม่เก่ง ต้องรู้สึกว่าได้รับการปฏิบัติที่ไม่เท่าเทียมกัน และเกิดความรู้สึกน้อยใจว่าคนที่ทำงานจริงๆ กลับไม่ได้รับการให้ความสำคัญเท่ากับพวกที่เอาแต่พูด เพราะท่านผู้นำทั้งหลายต้องอย่าลืมนะครับว่า การที่องค์กรใดก็ตามจะบรรลุเป้าหมาย และประสบความสำเร็จได้นั้นเกิดขึ้นจากการกระทำ ไม่ใช่ว่าเอาแต่พูดแล้วจะทำให้องค์กรสามารถบรรลุเป้าหมายที่ต้องการได้ 

คราวนี้เราลองหันมาดูที่ตัวผู้นำบ้างครับ คนที่เป็นผู้นำเองก็ควรจะคอยระวังตัวเองไว้ตลอดนะครับว่าอย่าเป็นพวก NATO เสียเอง และนอกจากจะต้องระวังไม่ให้เป็น NATO แล้ว เวลาพูดคุยสื่อสารกับคนอื่นๆ ในองค์กรแล้ว จะต้องนึกถึงหลักของ KISS ไว้ตลอดนะครับ โดย KISS นั้นย่อมาจาก Keep It Simple, Stupid หรือการพยายามทำให้ทุกอย่างง่าย และเป็นที่สามารถเข้าใจได้โดยคนทุกระดับ ปัญหาที่มักจะพบเจอก็คือเมื่อคนๆ หนึ่งก้าวขึ้นไปเป็นผู้นำ (ไม่ว่าจะระดับใดก็ตาม) บุคคลผู้นั้นก็มักจะมีความเชี่ยวชาญ ความรอบรู้ ความชำนาญ ในระดับหนึ่ง มุมมองและการแสดงออกต่อเรื่องราวใดๆ ก็เลยจะมาจากมุมมองของผู้ที่มีความรู้ ความเชี่ยวชาญ และเมื่อสื่อสารกับพนักงานในระดับล่างๆ แล้ว ก็มักจะทำให้บุคลากรอื่นที่ไม่ได้มีความรู้ ความชำนาญเท่า ไม่สามารถเข้าใจหรือสามารถติดตามได้ทัน

สังเกตว่าในองค์กรบางแห่งจะประสบกับภาวะ Jargon Monoxide เนื่องจากผู้บริหารมักจะใช้ศัพท์แสลงที่เป็นศัพท์เฉพาะ เมื่อใช้แล้วอาจจะดูเท่ห์ แต่คนอื่นๆ ในองค์กรอาจจะฟังแล้วไม่เข้าใจ ปัญหาที่มักจะเกิดขึ้นกับพวกที่รู้อะไรมากๆ ก็คือ เมื่อรู้มากแล้ว ก็จะกลายเป็นอุปสรรคที่จะอธิบายสิ่งที่ตัวเองรู้ ให้เรียบง่าย  และเป็นที่เข้าใจของผู้อื่น คนที่เก่งจริงนั้นจะต้องสามารถอธิบายหรือสื่อสารสิ่งที่ยาก ให้ดูเข้าใจได้ง่าย แต่ในทางกลับกันเรากลับพบว่าคนจำนวนมาก มักจะชอบทำให้เรื่องที่ง่ายกลายเป็นเรื่องยาก มีงานวิจัยจาก Stanford ที่แสดงให้เห็นว่าพวกที่มีความเชี่ยวชาญในโทรศัพท์มือถือมากๆ จะเป็นผู้ที่อธิบายการใช้โทรศัพท์ให้กับมือใหม่ได้แย่ที่สุด

ฝากท่านผู้อ่านไว้แล้วกันนะครับ ว่าพวกที่พูดเก่งนั้นไม่ได้หมายความว่าจะต้องทำงานเก่งเสมอไป ขณะเดียวกันคนที่เป็นผู้นำหรือพวกที่มีความรู้ ความเชี่ยวชาญมากๆ นั้น เวลาสื่อสาร พูดคุยกับคนอื่นก็ต้องพยายามทำให้เรื่องยากกลายเป็นเรื่องง่ายนะครับ ไม่ใช่ทำให้เรื่องง่ายกลายเป็นเรื่องยาก