11 March 2025

ระยะหลังได้ยินข่าวเกี่ยวกับภาวะผู้นำของคนใน Gen ต่างๆ มากขึ้น เลยทำให้เกิดข้อสงสัยว่าได้มีงานวิจัยเกี่ยวกับคุณลักษณะและภาวะผู้นำของผู้นำในแต่ละ Gen หรือไม่ และผู้นำใน Gen ใดที่เหมาะสมที่สุด?

สรุปคือมีงานหลายวิจัยหลายชิ้นที่ศึกษาถึงความแตกต่างของภาวะผู้นำของแต่ละ Gen ซึ่งก็พบว่ามีความแตกต่างของภาวะผู้นำสำหรับคนแต่ละ Gen จริง แต่ไม่สามารถบอกได้ว่าผู้นำใน Gen ไหนจะดีหรือเหมาะสมที่สุด อีกทั้งคุณลักษณะและภาวะผู้นำของแต่ละคนนั้นเป็นผลจากหลาย ปัจจัย คุณลักษณะและภาวะผู้นำของแต่ละบุคคลไม่ได้เป็นผลจากการเกิดใน Gen ใด Gen หนึ่งเพียงอย่างเดียว

สามารถจัดคุณลักษณะและภาวะผู้นำสำหรับคนในแต่ละ Gen เป็นภาพกว้างที่อาจจะพอเป็นตัวแทนของผู้นำส่วนใหญ่สำหรับแต่ละ Genได้ดังนี้

ผู้นำ Baby Boomer เกิดระหว่าง ค.ศ. 1946 – 1964 ปัจจุบันอายุ 61-79 ปี จะเป็นผู้นำที่ให้ความสำคัญกับบทบาท ขอบเขต อำนาจหน้าที่ สายการบังคับบัญชา และระบบการทำงานที่ชัดเจน และส่วนใหญ่มีภาวะผู้นำแบบสั่งการ (Directive) ในลักษณะ Top Down ชอบการทำงานที่มีเป้าหมายที่ชัดเจน คาดหวังว่าลูกน้องจะปฏิบัติตามกฎเกณฑ์และแนวทางที่กำหนดไว้ ให้ความสำคัญกับการทำงานในลักษณะ Face-to-Face และจะให้คุณค่ากับการทำงานหนัก ความทุ่มเท และความภักดีต่อองค์กร

ผู้นำกลุ่ม Gen X เกิดระหว่าง ค.ศ. 1965 – 1980 หรือมีอายุ 45-60 ปี เป็นกลุ่มที่ผ่อนลงมาจากผู้นำ Baby Boomer ให้ความสำคัญกับการทำงานและครอบครัวที่มีความสมดุล ให้ความสำคัญกับความอิสระและความยืดหยุ่นในการทำงาน และส่วนใหญ่จะมุ่งเน้นภาวะผู้นำที่ปฏิบัติได้ (Pragmatic) เป็นกลุ่มที่ยอมรับต่อการทำงานในรูปแบบ Hybrid แต่ก็ให้ความสำคัญกับความรับผิดชอบในการทำงานและการทำงานที่มีเป้าหมาย ผลผลิตที่ชัดเจน

ผู้นำกลุ่ม Gen Y เกิดระหว่าง ค.ศ. 1981 – 1996 หรือมีอายุ 29-44 ปี ให้ความสำคัญกับการทำงานร่วมกันเป็นทีม และส่วนใหญ่มีภาวะผู้นำแบบมีส่วนร่วม (Participative) ชอบการสื่อสารที่เปิดเผยตรงไปตรงมา ชอบใช้อุปกรณ์ดิจิทัลในการสื่อสารและทำงานร่วมกัน ให้ความสำคัญกับการกระตุ้นให้บุคลากรสร้างนวัตกรรมให้เกิดขึ้น 

ผู้นำกลุ่ม Gen Z หรือ เกิดช่วง ค.ศ. 1997 – 2012 หรืออายุระหว่าง 13-28 ปี ถือว่าเป็นกลุ่มผู้นำรุ่นใหม่ที่เพิ่งขึ้นมาเป็นผู้นำได้ไม่นาน คนรุ่นนี้เกิดมาในยุคดิจิทัลและให้ความสำคัญกับนวัตกรรมและเทคโนโลยี ให้ความสำคัญกับความจริงใจ ความหลากหลาย และความรับผิดชอบต่อสังคม จะมีลักษณะของภาวะผู้นำแบบยืดหยุ่น (Agile) ที่สามารถใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยี เครื่องมือทางดิจิทัล และสื่อออนไลน์ได้อย่างเต็มที่ 

นอกจากการศึกษาเกี่ยวกับภาวะผู้นำที่แตกต่างกันของแต่ละช่วงอายุแล้ว ยังมีการศึกษาว่า บุคคลที่เกิดในแต่ละช่วง ชื่นชอบภาวะผู้นำในลักษณะใดบ้าง ซึ่งก็พบว่าลูกน้องในแต่ละ Gen จะชื่นชอบต่อภาวะผู้นำที่แตกต่างกันออกไปเช่นเดียวกัน

ลูกน้องที่เป็น Baby Boomers จะชื่นชอบผู้นำที่เปิดโอกาสให้มีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นและตัดสินใจ ลูกน้องที่เป็น Gen X จะชอบผู้นำที่ให้ความเป็นอิสระในการทำงาน มอบอำนาจในการตัดสินใจ และมุ่งเน้นที่ผลลัพธ์ ลูกน้อง Gen Y จะชอบผู้นำที่นำการเปลี่ยนแปลงหรือ Transformational Leader สามารถสร้างวิสัยทัศน์ สร้างแรงบันดาลใจ และการเปลี่ยนแปลง สุดท้ายลูกน้อง Gen Z จะชอบผู้นำที่ให้ความยืดหยุ่น มีการนำเทคโนโลยีมาใช้ในการทำงาน เปิดโอกาสสำหรับการเติบโตหรือก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว

ถึงแม้จะมีงานวิจัยที่ชี้ออกมาให้เห็นว่าผู้นำในแต่ละ Gen จะมีคุณลักษณะหรือภาวะผู้นำที่แตกต่างกันออกไป แต่ก็อย่าได้เหมารวมไปหมดว่าผู้นำใน Gen เดียวกันจะมีภาวะผู้นำเหมือนกัน เนื่องจากคุณลักษณะและภาวะผู้นำของแต่ละคนยังมีปัจจัยอื่นๆ อีกหลายประการที่ส่งผลกระทบ ไม่ว่าจะเป็นบุคลิกภาพ ทัศนคติ พื้นฐาน ประสบการณ์ พื้นฐานครอบครัว เป็นต้น