19 August 2010
เมื่อถามหลายๆ คนว่าอะไรคือเป้าหมายที่สำคัญในชีวิต คำตอบหนึ่งที่ผมมักจะได้รับก็หนีไม่พ้นเรื่องของความสุข จะสังเกตว่าในปัจจุบันเราได้ให้ความสำคัญกับความสุขกันมากขึ้น ในระดับมหภาคนั้นก็มีการวัดความสุขของคนในแต่ละประเทศ ส่วนในระดับบุคคลนั้นเราก็มีความพยายามที่จะแสวงหาความสุขด้วยวิธีการต่างๆ ที่น่าสนใจคือในเชิงวิชาการ การค้นคว้าวิจัยเพื่อหาปัจจัยที่นำไปสู่ความสุขนั้นก็เริ่มเปลี่ยนจากการศึกษาในเชิงจิตวิทยาหรือปรัชญา ไปสู่เรื่องของวิทยาศาสตร์มากขึ้น ได้เริ่มมีการทดลองจำนวนมากเพื่อแสวงหาว่าอะไรคือปัจจัยที่ทำให้เรามีความสุข และสัปดาห์นี้เรามาลองดูกันนะครับว่า จากผลการทดลองทางด้านวิทยาศาสตร์เหล่านั้น เขามีข้อเสนอแนะกันอย่างไรในการทำให้เรามีความสุขมากขึ้น
การจะสร้างความสุขได้นั้นควรจะเริ่มจากการหยุดพัก หยุดคิด และหยุดวิ่งวุ่นวายในชีวิตประจำวัน และหันมาชื่นชมต่อสิ่งดีๆ ที่เกิดขึ้นทั้งในปัจจุบันและในอดีตให้มากขึ้น เนื่องจากวิถีการดำรงชีวิตของเราในในปัจจุบันจะไม่หยุดนิ่งและวุ่นวายอยู่ตลอดเวลา ดังนั้นการได้หยุดพักนิ่งๆ แล้วค่อยๆ ชื่นชมและให้ความสำคัญกับสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นทั้งกับตัวเราและรอบๆ ตัว ก็จะนำพาความสุขสู่ตัวเราได้ ทั้งนี้เนื่องจากสภาพการดำรงชีวิตปัจจุบันที่เป็นไปอย่างรวดเร็ว เราจะปล่อยให้สิ่งต่างๆ ผ่านไปอย่างรวดเร็วและไม่ได้มีเวลาในการเพ่งพิจารณาและชื่นชมกับสิ่งเหล่านั้น ดังนั้นการชื่นชม และให้ความสำคัญกับสิ่งเล็กๆ น้อยเหล่านี้ก็ทำให้เรามีความสุขเพิ่มขึ้นได้
ประการที่สองคือให้หยุดเปรียบเทียบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเปรียบเทียบระหว่างตนเองกับผู้อื่น ถึงแม้ทฤษฎีการจัดการของต่างประเทศนั้นให้ความสำคัญกับการเปรียบเทียบ เพื่อกระตุ้นให้เกิดแรงจูงใจ และมีแนวทางในการพัฒนาตนเองมากขึ้น แต่ถ้าอยากมีความสุขนั้น เราควรจะหยุดมองและเปรียบเทียบตนเองกับผู้อื่นครับ เนื่องจากเมื่อเราเปรียบเทียบตนเองกับผู้อื่นนั้น ก็อดไม่ได้ที่จะเกิดความรู้สึกอยากจะมี อยากจะได้ เหมือนที่ผู้อื่นมี และเมื่อเราไม่สามารถ มี หรือ ได้ เหมือนผู้อื่นแล้ว เราก็จะไม่มีความสุข เราจะรู้สึกว่าตนเองด้อยกว่า ทำให้เกิดสูญเสียความมั่นใจ ดังนั้นไม่ว่าจะเป็นการเปรียบเทียบในเรื่องใดก็ตาม ถ้าอยากจะมีความสุขก็ควรจะหยุดการเปรียบเทียบนั้นซะ และหันมามองในความสำเร็จของตนเอง หรือ สิ่งที่ตนเองทำได้จะนำให้เรามีความสุขกับสิ่งที่มีอยู่ และเป็นอยู่มากขึ้น
เรื่องของการเปรียบเทียบกับความสุขนั้น มีการทดลองที่มาสนับสนุนหลายอย่างครับ โดยเฉพาะในเรื่องเกี่ยวกับเงินและความสุข สิ่งที่พบก็คือการที่เรามีเงินมากหรือเงินน้อยนั้นไม่ได้ทำให้เรามีความสุขมากขึ้นหรือน้อยลง แต่เมื่อใดก็ตามที่เรานำเงินหรือรายได้ที่เราหามาได้เปรียบเทียบกับผู้อื่นแล้วความทุกข์ก็จะเริ่มมาเยือน เคยอ่านงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่เขาพบว่า ถ้าเราไม่ได้รับเงินเดือนเพิ่ม แต่เพื่อนได้เพิ่มเงินเดือน ความสุขเราจะลดลง แต่ถ้าเราได้เงินเดือนเพิ่ม ในขณะที่เพื่อนไม่ได้เงินเดือนเพิ่ม ความสุขของเราจะเพิ่มขึ้น ดังนั้นถ้าอยากจะแสวงหาความสุขนั้น ขอให้หยุดเปรียบเทียบนะครับ
พฤติกรรมประการที่สามที่จะทำให้เรามีความสุขเพิ่มขึ้นได้นั้น ก็คือ อย่าให้ความสำคัญกับเรื่องของเงินมากเป็นอันดับต้นๆ ในชีวิต มีงานวิจัยที่ชี้ให้เห็นครับว่าคนที่ให้ความสำคัญกับเรื่องของเงินเป็นอันดับต้นๆ ในชีวิตนั้น จะมีความเสี่ยงที่จะมีความทุกข์ ความหดหู่ ความไม่มั่นใจในตนเอง จริงอยู่นะครับที่เงินเป็นเรื่องที่สำคัญต่อการดำรงชีวิต แต่เมื่อใดก็ตามที่เรานำเงินเป็นตัวตั้ง ความสุขของเราก็จะเริ่มหดหายไป แต่ถ้าเรามองอีกมุมหนึ่งก็คือ ถ้าเราขยัน ซื่อสัตย์ ตั้งใจทำงาน มีความฉลาดเฉลียวในการทำงาน สุดท้ายเงินก็จะมาหาเราเอง ผมเคยคุยกับคนรุ่นใหม่คนหนึ่งที่มีเป้าหมายในชีวิตที่อยากจะช่วยเหลือผู้อื่น แต่เขากลับมองว่าการที่เขาจะช่วยผู้อื่นได้นั้น เขาจะต้องมีเงินก่อน ซึ่งทำให้ชีวิตเขาไม่มีความสุขเท่าที่ควร เนื่องจากเขามีแต่ความมุ่งมั่นที่จะหาเงิน แต่จริงๆ แล้วถ้าเขามองกลับกัน โดยมองว่าถ้าเขาอยากช่วยผู้อื่น เขาก็สามารถช่วยได้ด้วยวิธีการต่างๆ ที่ไม่ต้องใช้เงิน และ สุดท้ายเงินก็จะมาหาเขาเอง
ผู้ที่เอาเงินเป็นตัวตั้งนั้นอาจจะมีความสุขเมื่อได้เงินมานะครับ แต่ความสุขนั้นจะเป็นความสุขในช่วงระยะเวลาอันสั้น ยิ่งเราหาความสุขด้วยเงินและวัตถุนอกกายเท่าไร เรายิ่งจะไม่พบเจอความสุขจากเงินและวัตถุนอกกายเหล่านั้น นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยที่ชี้ให้เห็นอีกนะครับว่าพวกที่ให้ความสำคัญกับเงินเป็นสิ่งแรกนั้น มักจะไม่ค่อยมีความพอใจในสิ่งที่ตนเองมีอยู่ เนื่องจากต้องคอยแสวงหาเงินอยู่เรื่อยๆ ดังนั้นถึงแม้เงินจะเป็นปัจจัยที่สำคัญต่อการดำรงชีวิตในปัจจุบัน แต่ถ้าท่านผู้อ่านอยากจะมีความสุข ก็อย่าให้ความสำคัญกับเงินเป็นอันดับแรกในชีวิต ชีวิตนี้ยังมีอีกหลายสิ่งหลายอย่างที่มีคุณค่าและความสำคัญมากกว่าเงิน โดยเฉพาะอย่างยิ่งความสัมพันธ์กับครอบครัว เพื่อนฝูง คนรอบข้าง การให้ความสำคัญกับสิ่งดีๆ ที่เกิดขึ้นกับเราในแต่ละวัน สิ่งต่างๆ ข้างต้นนั้นแหละครับที่จะนำพาความสุขที่แท้จริงมาสู่ตัวเรา เราคงต้องเลือกครับ จะมุ่งแสวงหาเงินหรือแสวงหาความสุข
ยังมีพฤติกรรมอีกหลายประการนะครับที่นำพาความสุขสู่ชีวิตเรา เอาไว้ในสัปดาห์หน้าจะมานำเสนอต่อนะครับ สุดท้ายขอให้ท่านผู้อ่านทุกท่านมีความสุขครับ
Management Bibliotheca 