10 September 2009

ในการคิดนวัตกรรมทางกลยุทธ์นั้น ทางเลือกหนึ่งที่น่าจะเป็นหนทางสู่ความสำเร็จของหลายๆ องค์กร น่าจะเป็นการเรียนรู้และนำรูปแบบธุรกิจหรือ Business Model ที่ประสบความสำเร็จในธุรกิจอื่นมาปรับใช้ให้เข้ากับธุรกิจของตนเองครับ ทั้งนี้เนื่องจากรูปแบบธุรกิจที่แปลกและแตกต่างกันออกไปในหลายๆ อุตสาหกรรมนั้น ถ้าเราคิดและประยุกต์ดีๆ จะสามารถนำมาปรับใช้กับอุตสาหกรรมหรือธุรกิจที่เราอยู่ได้อย่างไม่ยากครับ เพียงแต่ผู้บริหารจะต้องก้าวทะลุข้อจำกัดทางความคิดของตนเองก่อน โดยเฉพาะอย่างยิ่งความคิดที่ว่าธุรกิจของตนเองมีความแปลกและแตกต่างจากธุรกิจอื่น ไม่สามารถนำบทเรียนหรือสิ่งที่ได้เรียนรู้จากธุรกิจอื่นมาใช้ในธุรกิจตน ซึ่งจริงๆ แล้วผู้ที่คิดแบบนี้ถือเป็นการมองโลกที่ค่อนข้างแคบครับ ดังนั้นก่อนที่จะเรียนรู้หรือปรับเอาวิธีคิดในธุรกิจอื่นๆ มาใช้กับธุรกิจของตนเองนั้น คงจะต้องพร้อมและเปิดใจก่อนครับ

            ท่านผู้อ่านลองดูรูปแบบธุรกิจหรือ Business Model ต่างๆ ซิครับ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของความสะดวกของ 7-11 หรือ ต้นทุนต่ำของสายการบินต้นทุนต่ำต่างๆ ว่าท่านผู้อ่านสามารถนำวิธีคิดและรูปแบบธุรกิจขององค์กรเหล่านั้นมาปรับใช้กับธุรกิจของท่านได้หรือไม่? ผมเองขอยกตัวอย่างของการนำรูปแบบธุรกิจที่เรียกว่า Low-Cost หรือ Discount Strategy มาให้ท่านผู้อ่านได้ลองพิจารณาดูนะครับ เผื่อเป็นไอเดีย

            บริษัทที่จะยกตัวอย่างนั้นชื่อ easyGroup ครับซึ่งเป็นบริษัทที่มีธุรกิจหลายธุรกิจในประเทศอังกฤษ โดยบริษัทดังกล่าวเริ่มต้นจากธุรกิจสายการบินต้นทุนต่ำในชื่อของ easyJet จากนั้นบริษัทดังกล่าวก็ขยายรูปแบบของธุรกิจต้นทุนต่ำไปในธุรกิจอื่นๆ ยกตัวอย่างเช่น easyHotel หรือ โรงแรมต้นทุนต่ำ ซึ่งในปัจจุบันเราจะเริ่มเห็นกันมากขึ้น สำหรับท่านผู้อ่านที่ไม่คุ้นเคยกับโรงแรมแบบ Low Cost หรือ Discount นั้น ท่านผู้อ่านลองเดาดูซิครับว่ารูปแบบของโรงแรมดังกล่าวจะเป็นอย่างไร? บางท่านอาจจะตอบว่าไม่มีห้องน้ำ ต้องใช้ห้องน้ำรวม หรือ ไม่มีเตียง ให้นอนพื้น หรือ ไม่มีหมอน หรือ อุปกรณ์ ชุดเครื่องนอนเป็นของมีคุณภาพต่ำ

            คำตอบข้างต้นนั้นผิดหมดครับ เพราะเราต้องเข้าใจก่อนนะครับว่ารูปแบบของธุรกิจ Low Cost หรือ Discount นั้น ถึงแม้เขาจะเน้นเรื่องของการประหยัดต้นทุนจริง แต่ก็ไม่ได้ประหยัดจนถึงขั้นที่ไม่นำเสนอต่อปัจจัยพื้นฐานที่ต้องการหรอกนะครับ ท่านผู้อ่านลองนึกดูซิครับว่าอะไรคือคุณค่าหรือความต้องการพื้นฐานของการนั่งเครื่องบิน ซึ่งก็คือการเดินทางจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งที่สะดวก รวดเร็ว และปลอดภัย การที่เราขึ้นเครื่องบินนั้นไม่ใช่เพราะต้องการกินอาหาร หรือ ต้องการดื่มไวน์หรือต้องการดูหนัง แต่เป็นความต้องการที่จะเดินทางจากจุดหนึ่งไปอีกจุดหนึ่งอย่างสะดวก รวดเร็ว และปลอดภัย ดังนั้นสายการบินต้นทุนต่ำจึงนำเสนอแต่บริการที่ตอบสนองต่อความต้องการพื้นฐานของผู้โดยสาร กรณีของโรงแรม easyHotel ก็เช่นเดียวกันครับ ท่านผู้อ่านลองพิจารณาดูว่าอะไรคือความต้องการพื้นฐานของการเข้าพักโรงแรม เราก็ต้องการห้องพักที่สะอาด ปลอดภัย และสามารถทำให้เราหลับได้อย่างสบาย

            ดังนั้นเมื่อเข้าใจความต้องการพื้นฐานของผู้เข้าพักในโรงแรมแล้ว easyHotel จึงออกแบบห้องพักของตนให้สามารถตอบสนองต่อความต้องการพื้นฐานของผู้เข้าพักได้ เตียง หมอน ผ้าปูที่นอน ผ้าเช็ดตัว จะมีคุณภาพที่ดีไม่แตกต่างจากโรงแรมชั้นนำ ห้องพักก็สะดวกมีห้องน้ำที่มีมาตรฐานในตัว เพียงแต่ที่โรงแรมดังกล่าวจะขาดในสิ่งที่ไม่ใช่ความจำเป็นพื้นฐานของการเข้าพักโรงแรม ไม่ว่าจะเป็นการประดับที่หรูหรา หรือ บริการอื่นๆ ที่เกินความต้องการพื้นฐาน และเพื่อให้เป็นการประหยัดต้นทุน ระบบการจองหรือสำรองห้องพักก็จะต้องผ่านอินเตอร์เน็ต

            นอกเหนือจากโรงแรมแล้ว easyGroup ยังขยายรูปแบบธุรกิจของตนเองไปยังธุรกิจอื่นๆ อีกนะครับ เช่น easyPizza ซึ่งท่านผู้อ่านลองคิดดูนะครับว่า Pizza ต้นทุนต่ำนั้นจะเป็นอย่างไร? ท่านผู้อ่านอาจจะคิดว่าเป็นพิซซ่าแบบแป้งน้อยๆ ชีสน้อยๆ หน้าน้อยๆ แต่จริงๆ แล้วต้องเรียนว่าไม่ใช่นะครับ คุณภาพของ pizza นั้นเทียบได้หรือดีกว่าพิซซ่าเจ้าดังๆ ทั่วๆ ไป แต่รูปแบบธุรกิจนั้นจะมีความแตกต่างเพื่อให้ต้นทุนต่ำสุด และราคาถูกกว่าเจ้าอื่น เช่น ไม่เน้นส่งเร็ว แต่เน้นส่งก่อนหรือตรงเวลา เนื่องจากพิซซ่าเจ้านี้ไม่ใช่จะรับทานแล้วค่อนสั่ง แต่สามารถสั่งได้ล่วงหน้าเป็นวันครับ และยิ่งสั่งก่อนล่วงหน้า ราคาก็จะถูกลง และเพื่อให้ต้นทุนต่ำจริงๆ ก็จะมีแค่ขนาดเดียวเท่านั้น คือ 11.5 นิ้ว ครับ และมีรสชาดให้เลือกได้แค่ 6 แบบเท่านั้น และถ้าสั่งทางเน็ตจะถูกกว่าสั่งทางโทรศัพท์ สุดท้าย ในวันธรรมดานั้นจะส่งเฉพาะช่วงเย็น ช่วงกลางวันไม่ส่ง เนื่องจากกลางวันคนมักจะทำงาน และไม่สั่งพิซซ่ามารับทาน แต่สั่งช่วงเย็นเป็นหลักครับ

            ท่านผู้อ่านก็ลองดูนะครับว่าจะสามารถนำรูปแบบธุรกิจดังกล่าวไปปรับใช้กับธุรกิจตนเองได้อย่างไร และถ้าสนใจอยากจะเรียนรู้เกี่ยวกับนวัตกรรมทางกลยุทธ์อื่นๆ อีกก็ขอประชาสัมพันธ์งานสัมมนาของภาควิชาพาณิชยศาสตร์ คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาฯ ครับ ในวันที่ 21-22 ตุลาคมนี้ ทางภาควิชาจะจัดสัมมนา “ก้าวใหม่ในโลกธุรกิจ ครั้งที่ 2” ซึ่งจะเป็นการบรรยายให้ความรู้ในนวัตกรรมใหม่ๆ ทางการบริหารจากคณาจารย์ของภาควิชาครับ เช่น เรื่อง รู้จักและเข้าใจ Gen Y อีกนิด หรือ Leadership Brand หรือ การจัดความรู้เพื่อมุ่งสู่นวัตกรรม เป็นต้น ซึ่งผมเองก็จะบรรยายในหัวข้อนวัตกรรมเชิงกลยุทธ์ ถ้าท่านผู้อ่านสนใจก็โทรศัพท์เข้ามาสอบถามรายละเอียดได้ที่ คุณผ่องศรี 02-218-5764 ครับ