อะไรคือสาเหตุที่คนไม่ใช้อินเตอร์เน็ต

20 April 2003

ในปัจจุบันกระแสการใช้อินเตอร์เน็ตในประเทศไทยเป็นไปอย่างแพร่หลายและกว้างขวาง จนดูเหมือนว่าหันไปทางไหนก็มีแต่คนใช้อินเตอร์เน็ตกันทั้งนั้น ดูเหมือนทุกคนที่รู้จักต่างมี e-mail กันทั้งสิ้น แต่ท่านผู้อ่านทราบไหมครับว่าในประเทศไทยยังมีผู้ที่ไม่ใช้อินเตอร์เน็ตอีกมากมายมหาศาล และเคยสงสัยบ้างไหมครับว่าทำไมคนเหล่านั้นถึงไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ต โดยส่วนใหญ่เรามักจะนึกว่าผู้ที่ไม่เคยหรือผู้ไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ตนั้นคงจะเนื่องจากปัจจัยทางด้านเศรษฐกิจเป็นหลัก แต่จริงๆ แล้วอาจจะไม่ใช่เหตุผลทางด้านเศรษฐกิจก็ได้ ท่านผู้อ่านที่ใช้อินเตอร์เน็ตลองมองไปรอบๆ ตัวท่านดูก็ได้ซิครับว่ามีใครบ้างไหมที่ไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ต และอะไรคือสาเหตุหลักที่เขาเหล่านั้นไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ต

เมื่อสัปดาห์ที่แล้วมีผลงานศึกษาชิ้นหนึ่งในอเมริกาของ Pew Internet & American Life Project ในหัวเรื่อง “The Ever-Shifting Internet Population” โดยได้มีการสอบถามกลุ่มตัวอย่างผู้ที่ไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ตกว่าสามพันคนทั่วประเทศ โดยการศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อต้องการทราบถึงทัศนคติของผู้ที่ไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ต ผลจากการศึกษาในครั้งนี้ทำให้ได้ทราบข้อมูลใหม่ๆ ที่น่าสนใจเกี่ยวกับผู้ที่ไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ตในอเมริกา และผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าความเชื่อเดิมๆ เกี่ยวกับการไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ตต้องเปลี่ยนแปลงไป

ทั้งนี้เนื่องจากในอดีตในอเมริกาเขามักจะมีความเข้าใจผิดว่าผู้ที่ไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ตส่วนใหญ่จะเป็นผู้ที่ไม่มีความสามารถในการจ่ายเงิน แต่ผลจากการวิจัยพบว่าสาเหตุที่คนส่วนใหญ่ไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ตเกิดขึ้นจากเขาเหล่านั้นไม่มีเวลาใช้อินเตอร์เน็ต หรือไม่มีความสนใจที่จะใช้ ผลการศึกษาในครั้งนี้แสดงว่าร้อยละ 20 ของกลุ่มตัวอย่างระบุว่าอาศัยอยู่ในบ้านที่มีการเชื่อมต่อกับอินเตอร์เน็ต ซึ่งขัดกับความเชื่อเดิมของนักวิชาการด้านอินเตอร์เน็ตในอเมริกาว่าผู้ที่ไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ตนั้นส่วนใหญ่เนื่องจากอาศัยอยู่ในบ้านที่ไม่มีคอมพิวเตอร์และไม่ได้เชื่อมต่อกับอินเตอร์เน็ต นอกจากนี้ยังพบว่าอัตราการเลิกใช้อินเตอร์เน็ตได้เพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งอัตราของชาวอเมริกาที่ในอดีตได้ใช้อินเตอร์เน็ตแล้วเลิกใช้ไปแล้วได้เพิ่มมากขึ้น ร้อยละ 17 ของกลุ่มตัวอย่างที่ไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ต เป็นผู้ที่เคยใช้อินเตอร์เน็ตมาก่อน ซึ่งเพิ่มขึ้นกว่าร้อยละ 4 จากเมื่อสามปีที่ผ่านมา

ผลการศึกษาดังกล่าวพบว่าอัตราประชากรในโลกอินเตอร์เน็ตมีอัตราการเลิกใช้มากกว่าที่คิดกันไว้        มีเพียงแค่ร้อยละ 24 ของกลุ่มตัวอย่างในอเมริกาเท่านั้นที่ไม่เคยมีประสบการณ์หรือเคยใช้อินเตอร์เน็ตมาก่อน ซึ่งสาเหตุที่กลุ่มคนเราเหล่านี้ไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ตเนื่องจากความเข้าใจผิดเกี่ยวกับอินเตอร์เน็ต โดยบางคนก็กังวลเกี่ยวกับเว็บลามก หรือเกี่ยวกับการขโมยเลขที่บัตรเครดิต ในขณะที่บางคนก็กังวลว่าอินเตอร์เน็ตเป็นสิ่งที่สลับซับซ้อนและยุ่งยากเกินไปสำหรับเขา การศึกษาครั้งนี้ยังค้นพบความแตกต่างทางสังคมระหว่างผู้ที่ใช้และไม่ได้ใช้อินเตอร์เน็ต โดยผู้ที่ใช้อินเตอร์เน็ตจะเป็นผู้ที่เน้นการเข้าสังคมและมีความเชื่อใจผู้อื่น มากกว่าผู้ที่ไม่ได้ใช้ และในขณะเดียวกันผู้ที่ใช้อินเตอร์เน็ตจะเป็นผู้ที่มีความเชื่อว่าสามารถควบคุมชีวิตได้ดีกว่าผู้ที่ไม่ได้ใช้

เป็นอย่างไรบ้างครับ ผลการศึกษาของ Pew Internet & American Life Project ในครั้งนี้ แสดงให้เห็นถึงอัตราการเติบโตของผู้ใช้อินเตอร์เน็ตในอเมริกาที่เริ่มคงที่ สำหรับในประเทศไทยผมยังไม่เคยเห็นการศึกษาวิจัยในลักษณะเดียวกัน แต่ถ้าดูจากแนวโน้มและพฤติกรรมของคนไทยแล้วก็ไม่น่าจะแตกต่างจากของอเมริกาเท่าใด เพียงแต่ช่วงระยะเวลาอาจจะแตกต่างกันไปบ้าง เนื่องจากในปัจจุบันอัตราการใช้อินเตอร์เน็ตในอเมริกาเรียกได้ว่าถึงระยะที่เติบโตเต็มที่และคงตัวแล้ว ถ้าไม่มีการเปลี่ยนแปลงอะไรใหม่ๆ เกิดขึ้น จำนวนผู้ใช้อินเตอร์เน็ตในอเมริกาย่อมไม่น่าจะเพิ่มจากในปัจจุบันเท่าใด แต่สำหรับเมืองไทยแล้วอัตราผู้ใช้อินเตอร์เน็ตในประเทศไทยยังไม่น่าถึงขั้นคงตัวหรือเติบโตอย่างเต็มที่เช่นในอเมริกา โดยน่าจะยังอยู่ในระยะของการเติบโตอยู่ เพียงแต่เชื่อว่าในอีกไม่กี่ปีอัตราของผู้ใช้อินเตอร์เน็ตของประเทศไทยก็คงจะเข้าสู่ระยะที่เติบโตเต็มที่เช่นในอเมริกาในปัจจุบัน

อย่างไรก็ดีเมืองไทยังมีข้อได้เปรียบอยู่อย่างที่การใช้อินเตอร์เน็ตนั้นไม่จำเป็นที่จะต้องมีคอมพิวเตอร์และสายโทรศัพท์อยู่ที่บ้าน เนื่องจากในปัจจุบันอินเตอร์เน็ตคาเฟ่ราคาถูกได้ผุดขึ้นทั่วประเทศเหมือนดอกเห็ด แถมอินเตอร์เน็ตคาเฟ่เหล่านี้ก็มีราคาที่ไม่แพง ซึ่งกลายเป็นว่าอินเตอร์เน็ตคาเฟ่เหล่านี้กลายเป็นปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดการใช้อินเตอร์ให้แพร่หลายมากขึ้นในประเทศไทย